Του Μανόλη Καρέλλη*
Πριν πέντε χρόνια, με αναφορά μου που είχα απευθύνει προς τον Γενικό Γραμματέα της Περιφέρειας Κρήτης, τους νομάρχες και τους δημάρχους της Κρήτης και είχα κοινοποιήσει στην Εταιρεία Κρητικών Ιστορικών Μελετών, τον Φιλολογικό Σύλλογο “Χρυσόστομο” των Χανίων, την Ιστορική Λαογραφική Εταιρεία Νομού Ρεθύμνης, την Ιστορική Λαογραφική Εταιρεία Νομού Λασιθίου και τις ημερήσιες εφημερίδες της Κρήτης, γνώριζα τα παρακάτω:
“Στις 25 Αυγούστου 1898, χριστιανοί του Ηρακλείου, άνω των διακοσίων πάντως σύμφωνα με τους υπολογισμούς, το “άνθος της ηρακλειώτικης κοινωνίας” όπως χαρακτηρίσθηκαν από τον Ελευθέριο Βενιζέλο σε επιστολή του, σφαγιάσθηκαν από τον τουρκικό όχλο, τους Βαζιβουζούκους, όπως αναφέρονται σε αγγλικές αρχειακές πηγές.
Η σφαγή των χριστιανών του Ηρακλείου, αλλά και οι φόνοι δύο περίπου δεκάδων Αγγλων στρατιωτικών και του υποπροξένου της Αγγλίας, από τους Τούρκους, προκάλεσε την αντίδραση των Μεγάλων Δυνάμεων που επέβαλαν τελικά την απομάκρυνση των τουρκικών στρατευμάτων από την Κρήτη και την εγκατάσταση της αυτονομίας στο νησί που οδήγησε, μετά από 15 χρόια, στην Ενωση της Κρήτης με την Ελλάδα.
Δίκαια, επομένως, θεωρείται από το σύνολο των ιστορικών ότι η θυσία των χριστιανών του Ηρακλείου που εντάσσεται στην τελική φάση του Κρητικού Ζητήματος αποτέλεσε τον καταλύτη των ευνοϊκών για την Κρήτη εξελίξεων. Οπως ανέφερε, λίγα χρόνια αργότερα ο Ελευθέριος Βενιζέλος σε εφημερίδα των Αθηνών, αν δεν είχαμε τη σφαγή των χριστιανών του Ηρακλείου “τα τουρκικά στρατεύματα θα ήσαν ακόμα στην Κρήτη”.
• Ηθική υποχρέωση της πόλης του Ηρακλείου αλλά και της Κρήτης ολόκληρης επέβαλε να αποδοθούν οι ύψιστες τιμές στους ευγενείς Ηρακλειώτες, η θυσία των οποίων συνδέεται με άμεσο τρόπο με την απόκτηση της ελευθερίας του νησιού μας.
Τι έγινε όμως στην πραγματικότητα;
Ας αναφερθώ δι’ ολίγων, σ’ αυτές τις περιπέτειες.
Τα πτώματα των θυμάτων του Ηρακλείου “... αφού μετηνέχθησαν δια φορτηγών αμαξίων... πυρίκαυστα, ακέφαλα, ακρωτηριασένα...” όπως αναφέρει ο Τιμόθεος Βενέρης ή “μ’ ένα χειράμαξο...” όπως μαρτυρεί ο Λευτέρης Αλεξίου, τάφηκαν στο “Σιναϊτικον μετόχιον του Αγίου Ματθαίου”, υπό τινός γραίας και του νεοκόρου εις βαθύν και ευρύχωρον κοινόν τάφον”.
Από τον “ευρύχωρον κοινόν τάφον” του προαυλίου του Αγίου Ματθαίου ξεθάφτηκαν τα άγια λείψανα, σε κάποια χρονιά που δεν εντοπίζεται από την έρευνα και τοποθετήθηκαν στο υπόγειο της Εκκλησίας, “χύμα”, χωρίς μια πινακίδα ή κάποια άλλη ένδειξη να αναφέρει ποια ήσαν τα θύματα και σε ποια αποτελέσματα οδήγησε η θυσία των.
• Αυτό που ζητείται από τον Γενικό Γραμματέα της Περιφέρειας Κρήτης, από τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση και από τους οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης της Κρήτης αλλά και από τους πολίτες του νησιού, προκειμένου να αποκατασταθεί η ηθική τάξη και να αποδοθεί η δικαιοσύνη είναι τούτο:
Να φροντίσουν να γίνει η εκταφή των αγίων λειψάνων από τα υπόγεια του Σιναϊτικου μετοχίου του Αγίου Ματθαίου όπου έχουν εναποτεθεί -η πιο σωστή λέξη για τη μεταχείρισή των είναι, δυστυχώς, άλλη: όπου έχουν πεταχθεί.
Να γίνει ενδεχομένως η ταυτοποίησή των, όσο και αν είναι αυτό δυνατόν, όπως έγινε πριν μερικά χρόια η ταυτοποίηση των θυμάτων του Αρκαδίου για την οποία φρόντισε το Πανεπιστήμιο Κρήτης.
Να εναποτεθούν στο κατάλληλο καλλιτεχνικό μνημείο που θα κατασκευασθεί με τις εισφορές όλων των Κρητικών σε σημείο που θα επιλεγεί με ιδιαίτερη προσοχή, που θα βρίσκεται κοντά πάντως στον τόπο της θυσίας των, ένα μνημείο που θα μας εμπνέει και θα μας φρονηματίζει υπενθυμίζοντάς μας ποιοι είναι οι πραγματικοί Κρητικοί, ποιες ιδέες υπηρέτησαν και ποια ήσαν τα ιδανικά στα οποία πίστευαν”.
Ηράκλειο 17.12.2007
Με τιμή Μανόλης Ν. Καρέλλης
τ. δήμαρχος Ηρακλείου τ. ευρωβουλευτής”.
Είχα απευθυνθεί με ξεχωριστές αναφορές στον Δήμο Ηρακλείου και στη συνέχεια στην Εταιρεία Κρητικών Ιστορικών Μελετών που προπορεύονται με κάποιον τρόπο, λόγω της τοπικής σχέσης των με τη θυσία των χριστιανών του Ηρακλείου, επισημαίνοντας την ηθική υποχρέωση, ιδιαίτερα της πόλης του Ηρακλείου και όσων την εκπροσωπούν με τον ένα ή τον άλλον τρόπο, για την απόδοση της ύψιστης τιμής σ’ εκείνους η θυσία των οποίων συνδέεται με άμεσο τρόπο με την απόκτηση της ελευθερίας του νησιού μας.
Πώς αντιμετωπίσθηκε από όλους εκείνους στους οποίους είχα απευθυνθεί το ασφαλώς εύλογο αίτημά μου;
Αγνοήθηκε από τον Γενικό Γραμματέα της Περιφέρειας Κρήτης, τους νομάρχες της Κρήτης και τον “Χρυσόστομο” των Χανίων και τις Εταιρείες Ρεθύμνης και Λασιθίου καθώς και από τους λοιπούς, πλην του Ηρακλείου, δημάρχους της Κρήτης.
Ο Δήμος Ηρακλείου ασχολήθηκε σε συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου με την αναφορά μου και αποφάσισε να αναθέσει την υλοποίηση του αιτήματός μου σε επιτροπή υπό τον αντιδήμαρχο κ. Δροσίτη, επειδή δε αυτοί ουδέν έπραταν σε άλλη επιτροπή, με επικεφαλής τον κ. Νικόλαο Ματζαπετάκη.
Η Εταιρεία Κρητικών Ιστορικών Μελετών ανέθεσε σε μέλος του Διοικητικού της Συμβουλίου τη “μελέτη” του θέματος, χωρίς να σημειωθεί καμιά πρόοδος στο μεταξύ.
Για τους λόγους που εξέθεσα στην αρχική αναφορά μου επανέρχομαι ζητώντας την απόδοση στους ευγενείς πολίτες της Κρήτης της τιμής που τους οφείλεται.
Είναι χίλιες φορές ντροπή μας που εξακολουθούμε να έχουμε πεταμένα τα τίμια λείψανα των θυμάτων της θηριωδίας του κατακτητή σε κάποιο υπόγειο, χύμα, χωρίς κάποια ιδιαίτερη “σήμανση”. Και δεν μπορεί να είναι περήφανοι όσοι εν προκειμένω σωπαίνουν ή αδρανούν χαρακτηριστικά, ενώ όφειλαν να ενεργήσουν.
Και προλαβαίνω μια ερώτηση που μπορεί να κάμει ο καθένας: Γιατί δεν ασχολήθηκα με το θέμα παρόλο που για τέσσερις τετραετίες είχα υπηρετήσει ως δήμαρχος της πόλης του Ηρακλείου, της πόλης που είναι κατ’ εξοχήν υπεύθυνη για την αποκατάσταση της ηθικής τάξης στην υπόθεση των λειψάνων;Η απάντηση, ασφαλώς υπάρχει: Δεν εγνωρίζαμε τότε για τα λείψανα και για την οικτρά τύχη των.
Τις πληροφορίες γι’ αυτά τις απέκτησα το 1998 όταν η Εταιρεία Κρητικών Ιστορικών Μελετών ανταποκρίθηκε και στο αίτημά μου και οργάνωσε ένα ενδιαφέρον συνέδριο για την “τελική φάση” του Κρητικού Ζητήματος-και για τη σφαγή των διακοσίων Ηρακλειωτών.
Είχα αναλάβει την εισήγηση για τον αριθμό των θυμάτων της σφαγής και από τη σχετική έρευνα προέκυψαν οι πληροφορίες για τα λείψανα της σφαγής και για το “πέταγμά” τους στο υπόγειο του Σιναΐτικου Αγίου Ματθαίου-ενώ λίγα χρόνια αργότερα, ο αείμνηστος Μανόλης Μπορμπουδάκης κατά τη διάρκεια σωστικών εργασιών στον Αγιο Ματθαίο, “ανακάλυψε” στα υπόγειά του ένα τεραστίων διαστάσεων κιβώτιο που περιείχε τα οστά των θυμάτων καθώς και τέσσερα κιβωτίδια με τα οστά των δυο αδελφών Στεργιάδη, του Ανδρέα Καλοκαιρινού και ενός άλλου πολίτη του Ηρακλείου-τα οστά του Λυσίμαχου Καλοκαιρινού έχουν τοποθετηθεί στον οικογενειακό τάφο των Καλοκαιρινών, στο παλιό νεκροταφείο του Αγίου Κωνσταντίνου, κάτι που φαίνεται ότι αγνοούσε εκείνος που έγραψε την πινακίδα που έχει τοποθετηθεί μπροστά στον Αγιο Ματθαίο.
* Ο Μανόλης Καρέλλης είναι τ. δήμαρχος Ηρακλείου, τ. ευρωβουλευτής
Πηγή: http://www.patris.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου