ΙΩΝ ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ ΚΑΙ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

Στην Μακεδονία ο Δραγούμης βρέθηκε ως πρόξενος της Ελλάδας στο Μοναστήρι, το 1902, ήδη 24 χρονών. Γόνος μιας παλαιάς οικογένειας αγωνιστών, αλλά και πολιτικών. Είχε μεγαλώσει με τα οράματα της Μεγάλης Ιδέας, που όμως μετά την ήττα του 1897, είχε δεχθεί ένα μεγάλο πλήγμα. Τότε ήταν και η μεγάλη ευκαιρία, οι τάξεις των φραγκοντυμένων πολιτικάντηδων και μεγαλοαστών να προβοκάρουν το φρόνημα του λαού και να σπείρουν την απαισιοδοξία. Η νοοτροπία της "μικρής πλην εντίμου Ελλάδος", που δεν θα δημιουργεί ζητήματα στους "συμμάχους" της και που θα αφήνει τους σκλάβους Έλληνες στην μοίρα τους, είχε ανθίσει μέσα στα μεγαλοαστικά σαλόνια των Αθηνών, μαζί με μπόλικα γαλλικά, πιάνο και ματαιοδοξία.

Ο Δραγούμης σιχαινόταν. Σιχαινόταν την λογική των πολιτικάντηδων που ήθελαν να έχουν ήσυχο το κεφάλι τους ξεχνώντας τους σκλάβους Έλληνες της Μακεδονίας, της Ηπείρου, της Θράκης, των νησιών, της Πόλης, της Ανατολής. Σιχαινόταν τον βάλτο του αστισμού, μέσα στον οποίο κολυμπούσε η Αθηναϊκή κοινωνία, αφήνοντας πίσω της το χρέος της ολοκλήρωσης της Εθνικής Επανάστασης του '21. Σιχαίνονταν την ξενομανία τον ευρωλιγούριδων και την θανατερή στασιμότητα. 

Θα ριχτεί λοιπόν με όλες του τις δυνάμεις στη δράση. Θα οργανώσει συνομωτικά τον Μακεδονικό Αγώνα, για να μπορέσουν οι Έλληνες της Μακεδονίας να αποκρούσουν τις ορδές των Βούλγαρων κομιτατζίδων που είχαν ξεκινήσει εθνικές εκκαθαρίσεις. Από την Αθήνα ο πατέρας του Στέφανος και ο γαμπρός του Παύλος Μελάς θα τροφοδοτούν μυστικά τον αγώνα ενώ ο Μελάς θα ανεβαίνει στην σκλαβωμένη Μακεδονία με άλλους αξιωματικούς, που αηδιασμένοι από την αδράνεια των κυβερνήσεων θα αναλάβουν να οργανώσουν τους Έλληνες οπλαρχηγούς.

Ο θάνατος του Μελά στη Μακεδονία θα πέσει σαν βόμβα στη βαλτωμένη κοινωνία των Αθηνών. Ο Δραγούμης με το "μαρτύρων και ηρώων αίμα" θα φουντώσει κι άλλο την φωτιά : "να ξέρετε πως αν τρέξουμε να σώσουμε την Μακεδονία η Μακεδονία θα μας σώσει. Θα μας σώσει από την βρώμα όπου κυλιόμαστε, θα μας σώσει από την μετριότητα και από την ψοφιοσύνη, θα μας λυτρώσει από τον αισχρό τον ύπνο, θα μας ελευθερώσει. Αν τρέξουμε να σώσουμε την Μακεδονία, εμείς θα σωθούμε". "Ανοίγεται τώρα, μπροστά στα θολωμένα μάτια σας, στα σκοτισμένα μυαλά σας, δρόμος αληθινός! Δρόμος ζωής και πολέμου! Αν τον θέλετε, πάρτε τον! Ειδεμή σαπίστε εκεί που είστε...".

Η ψυχή του λαού εγείρεται, οι αξιωματικοί ακολουθούν μαζικά το παράδειγμα του Μελά, το ρεύμα της Μεγάλης Ιδέας έχει αρχίσει να συνεπαίρνει και πάλι τους νέους, ο Δραγούμης έχει αρχίσει να γίνεται επικίνδυνος, γι' αυτό και τον αρχίζουν στις μεταθέσεις. Οπουδήποτε μακρυά από την Μακεδονία. Οπουδήποτε που να μην δημιουργεί προβλήματα. Όπου και να βρεθεί όμως δεν σταματά να φουντώνει το φρόνημα, να οργανώνει τους Έλληνες, να γράφει και να γεννάει νέες ιδέες που επηρρεάζουν όλο και πιο πολλούς.

Ελληνικός Ιδεαλισμός

Τα άρθρα και τα βιβλία του Δραγούμη βρίθουν μιας σκέψης έμπλεης μέσα στο φως του Ελληνισμού. Πατέρας ενός νέου ελληνικού ιδεαλισμού, ενός ιδιότυπου σοσιαλισμού βαφτισμένου μέσα στα νερά του ελληνορθόδοξου κοινοτισμού, ενός εθνικισμού εθνικοαπελευθερωτικού μακρυά από κάθε ακραία αλλότρια ιδεοληψία που θα μπορούσε να τον μολύνει, λάτρης του δημοτικισμού, γιατί τον θεωρούσε γνήσιο καρπό του αγνού λαϊκού πολιτισμού. Και μαζί με όλα αυτά πάνω από όλα μαχητής, άνθρωπος της δράσης, αεικίνητος υπερασπιστής κάθε ελληνικής υπόθεσης.

"Ο καθένας πρέπει να φαντάζεται πως αυτός πρέπει να σώσει το έθνος του. Πρέπει να φαντάζομαι πως από μένα μόνον εξαρτάται η σωτηρία του Έθνους. Να μην κοιτάζω τι κάνουν οι άλλοι και να φαντάζομαι πως εγώ έχω το μεγάλο χρέος της σωτηρίας".

"Οι Ελλαδίτες πολιτικοί κατάντησαν να συναντήσουν με τον νου τους κράτος και έθνος ή καλύτερα μη μπορώντας να φτάσουν στη γενικότητα του "Έθνους" έκαμαν την ανικανότητά τους θεωρία. Το Κράτος δεν ήταν πια πρόσκαιρο, δεν είχε δημιουργηθεί για να περιμαζέψει το Έθνος γύρω του δεν ήταν σταθμός παρά τέλος. Συνέβηκε τούτο το παράδοξο, τούτοι οι εξωμερίτες, περίμεναν την Ελλάδα να τους γλιτώσει και η Ελλάδα περίμενε μήπως τύχει και σηκωθούν μονάχοι τους να γλιτώσουν τον εαυτό τους".

"Τι χρησιμεύει ένα Κράτος Ελληνικό, που αντί άλλης εξωτερικής πολιτικής διορίζει πρόξενους σε Ανατολή και πρέσβεις στη Δύση, με την μονάκρινη ευχή και οδηγία : προσέξτε μην γεννάτε ζητήματα!".

"Μόνο εμείς όσοι νοιώθουμε την δική μας την πατρίδα, μπορούμε να νοιώσουμε κια των άλλων τις πατρίδες. Πρώτα πρέπει να νοιώσω τον εαυτό μου καλά, έπειτα καλά το Έθνος μου και έτσι φτάνω στην ανθρωπότητα. Όσοι λένε πως είναι κοσμοπολίτες και δεν περνούν από όλα αυτά τα στάδια δεν μπορούν να νοισουν την ανθρωπότητα".

"Όταν έγινε Κράτος η Ελλάς, δεν ήταν ανάγκη, δεν έπρεπε να καταστρέψουν τις κοινότητες και να κάνουν δήμους. Οι κοινότητες ήταν αποτέλεσμα ζωής ελληνικής πολλών ετών, ήταν τύπος ελληνικής υπάρξεως. Χαλνώντας τις κοινότητες χαλάσαμε κάτι στερεό, κάτι που ζούσε, κάτι που ήταν φυσικό".

"Ο Εθνικισμός είναι μορφή ενέργειας. Η ενεργητοί άνθρωποι δεν μπορεί παρά να είναι εθνικιστές, είτε το ξέρουν είτε όχι. Δεν μπορεί παρά να ζουν ανάμεσα στο Έθνος τους και εκεί να ξοδεύουν την δύναμή τους, και από κει να παίρνουν δύναμη".

"Ποιός είναι ο τελικός των Εθνών, πές τον προορισμό πες τον αποστολή; Ο Πολιτισμός! Να ένα έργο άξιο για τα Έθνη, έργο αληθινά ανθρώπινο. Να η δικαιολογία των Εθνών. Να πως τα Έθνη είναι χρήσιμα στην ανθρωπότητα και να που έσφαλε ο Μαρξ πολεμώντας τα Έθνη. Πολιτισμούς γεννούν τα Έθνη και αυτά μονάχα. Δεν φθάνει όμως να είναι ένα Έθνος πολιτισμένο, πρέπει να είναι πολιτισμένο και από το δικό του πολιτισμό. Σε αυτό λοιπόν χρησιμεύουν τα Έθνη. Οι Πολιτισμοί γεννούνται ο καθένας σε κάθε πατρίδα, σε κάποια εποχή και σε κάποιο Έθνος. Έξω από αυτά δεν μπορεί να σταθεί πολιτισμός".

"Υποστηρίζω την θρησκεία μας επειδή είναι αχώριστη από την Ιστορία μας, είναι η ιστορία μας, είναι η συνέχεια της ιστορίας του γένους".

Η Ιστορία, λένε κάποιοι, επαναλαμβάνεται. Εγώ λέω ότι ήταν πάντα έτσι η Ελλάδα, με τους ίδιους πολιτικάντηδες προδότες, που κάνανε ό, τι μπορούσαν και ό, τι περνούσε από το χέρι τους για να σβήσουν τέτοιες φωνές. Η διαφορά είναι όμως ότι τότε υπήρχαν αυτές οι φωνές να ταρακουνούν τους Έλληνες και να τους βάζουν να σκεφτούν. Σήμερα δυστυχώς έχουν εκλίψει τέτοιοι άνθρωποι με το σθένος, την φλόγα, την ηθική, την ειλικρίνεια και την τιμιότητα που διέκρινε αυτόν λαμπρό ιδεολόγο και γνήσιο εθνικιστή.

ΙΔΕΕΣ ΕΝΟΧΛΗΤΙΚΕΣ, ΙΔΕΕΣ ΠΟΥ ΞΕΚΟΥΝΟΥΣΑΝ ΑΠΟ ΤΟ ΒΟΛΕΜΑ. ΙΔΕΕΣ ΠΟΥ ΩΘΟΥΣΑΝ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ. ΙΔΕΕΣ ΕΝΟΧΛΗΤΙΚΕΣ...