Μακριά από μουσεία, ανευρικές επετείους και θρησκοληπτικές ομάδες, οι Κορύβαντες επιμένουν επιστημονικά. Με όπλο τους τις μεθόδους της πειραματικής αρχαιολογίας και υλικό τους τα απομεινάρια του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, οι Κορύβαντες κατασκευάζουν αντικείμενα της αρχαιοελληνικής εποχής με ζηλευτή τέχνη και μεράκι. Τους ζητήσαμε να μας γράψουν ένα κείμενο για την μάσκα ως αντικείμενο μελέτης, με αφορμή την νέα τους κατασκευή, ένα αρχαίο κορινθιακό κράνος του 5ου αιώνα π.Χ.
Τη χρήση της μάσκας-προσωπείου συναντούμε σε διάφορους αρχαίους πολιτισμούς Ευρωπαϊκούς, Ασιατικούς, Αφρικανικούς και Αμερικάνικους (Προκολομβιανούς). Η απαρχή της εμφάνισής της δεν μπορεί να εξακριβωθεί, καθώς χάνεται στα βάθη των χιλιετηρίδων. Η χρονική αλλά και η γεωγραφική της εξάπλωση σε όλες τις ηπείρους της Γης είναι ένδειξη της σημαντικότητας των λειτουργιών της στα πλαίσια των κοινωνικών, μαγικο-θρησκευτικών, αλλά και πολεμικών δρώμενων ενός πολιτισμού.
Η βασική χρήση της μάσκας έχει να κάνει με την αποδόμηση του ατομικού Εγώ, η κάλυψη του φυσικού προσώπου του φορέα με ένα τεχνητό προσωπείο κατασκευασμένο από ξύλο ή μέταλλο μεταφράζεται σε ένα ψυχολογικό/μεταφυσικό επίπεδο ως κάλυψη/ καταπίεση, ακόμα και εξαφάνιση της πλήρης συνειδησιακής ατομικότητας ενός προσώπου που του έχει δοθεί από την κοινότητα/πολιτεία/ομάδα.
Ο άνθρωπος φορώντας μία κατάλληλη ανά περίπτωση μάσκα μεταμορφώνεται στο πρόσωπο/ζώο/θεό που επιθυμεί να ταυτιστεί μαζί του, αποκτά τις ιδιότητές του, γίνεται ένα με αυτό ξεκινώντας από μίμηση της φυσική εμφάνισης του επιθυμητού.
Η μάσκα βοηθάει στην απελευθέρωση του φορέα τους από τις κοινωνικές νόρμες, από τους νόμους της κοινότητας/πολιτείας, διότι απλά το άτομο πλέον έχει αποκτήσει μία άλλη ταυτότητα από την προηγούμενη –έτσι φορώντας μία μάσκα λύκου γίνεται λύκος, με μία μάσκα θεού γίνεται θεός ο ίδιος ή προσεγγίζει καλύτερα το Θείο- έχουμε την ανάδυση μίας νέας ταυτότητας ή ενός καταπιεσμένου από την κοινωνία (νόμους – τιμωρία) Εγώ (υποσυνειδήτου).
Πουθενά αλλού η χρήση της μάσκας δεν έγινε τόσο καθολική και περίπλοκη όσο στον Ελληνικό πολιτισμό του 5ου πχ. Αιώνα καθώς θα συνδεθεί άρρηκτα με την εμφάνιση του θεάτρου (κωμωδίας-τραγωδίας). Οι ηθοποιοί μέσω των προσωπείων θα αποδεσμεύονται καλύτερα και πιο αποτελεσματικά από τον καθημερινό τους βίο και θα μπορούν να ενσαρκώσουν καλύτερα τους διάφορους ρόλου τους, με αποτέλεσμα μία ρεαλιστικότερη απόδοση.
Μία προέκταση της θεατρικής ή λατρευτικής μάσκας αποτελεί το στρατιωτικό κράνος και ιδιαίτερα το κλειστό στρατιωτικό κράνος που εμφανίστηκε στην Ελλάδα στα Γεωμετρικά χρόνια.
Το κράνος καλύπτει ολοκληρωτικά το προσωπείο του φορέα του και του προσδίδει την ταυτότητα του «εξημερωμένου» και ατρόμητου «δολοφόνου», που πρέπει να σκοτώσει τους αντιπάλους υπακούοντας στις αποφάσεις της κοινότητας. Έτσι, λοιπόν, το κράνος εξαφανίζει την ταυτότητα του καθημερινού ανθρώπου, μετατρέποντας έναν καλοκάγαθο αγρότη σε πολεμική μηχανή, εξαφανίζοντας τα ιδιαίτερα ανατομικά χαρακτηριστικά προσδίδοντάς του μία παγερή και απειλητική όψη στα μάτια του αντιπάλου.
Η μάσκα συνδέται άμεσα με το πρόσωπο από όπου πηγάζουν οι διανοητικές και ψυχολογικές λειτουργίες και η προσωπικότητα ενός ατόμου –είναι ένας μηχανισμός χειραγώγησης της ατομική ή συλλογικής ατομικότητας προς την επίτευξη ενός κοινωνικού οφέλους, την τροποποίηση του ταυτοποιητικού Εγώ (manipulation).
Ο σύλλογος των Κορυβάντων, πρωτοπόρων της πειραματικής αρχαιολογίας, επιχείρησε να ανακατασκευάσει ένα κράνος Κορινθιακού τύπου. Το κράνος είναι σύνθετης κατασκευής (χρησιμοποιήθηκε χαλκός, σίδερο και δέρμα ως βασικά υλικά) και ανήκει στον 5ο αιώνα π.Χ. Η ανακατασκευή βασίστηκε σε διακοσμητική αναπαράσταση από ερυθρόμορφο Αττικό αγγείο.
Στην φωτογράφηση συνοδεύεται από έναν χάλκινο θώρακα. Πρόκειται για αντίγραφο από θώρακα του 5ου π.Χ αιώνα που βρέθηκε στην Βουλγαρία στην περιοχή Eski Saghra.
Στην μέση του στερεώνεται η "μίτρα", ένα χάλκινο παραπέτασμα με μηχανισμό σύσπασης, που προστατεύει την περιοχή των μηρών και την βουβωνική χώρα.
Επίσης, η δερμάτινη ζώνη στην μέση του θώρακα είναι εμπνευσμένη από περιγραφή του Ομήρου στην Ιλιάδα, αλλά και από αναπαραστάσεις πολεμιστών από την αρχαϊκή περίοδο.
Πηγή: http://www.ough.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου